Bitki biyoteknolojisi ve moleküler biyoloji alanlarında çalışan Üniversitemiz Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Cengiz Baloğlu ve birlikte çalıştığı araştırma ekibi, ülkemiz ve Üniversitemiz adına ulusal bir başarıya imza attı.
Üniversitemiz ve Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (TÜRKŞEKER) Genel Müdürlüğü arasında “Hastalık ve Zararlılara Dayanıklı Yerli ve Milli Şeker Pancarı Çeşitlerinin Islahı ve Tohum Üretimi” başlıklı 3 yıllık bir üniversite-sanayi “İş Birliği Protokolü” imzalandı.
İmzalanan iş birliği anlaşması neticesinde Üniversitemizden Prof. Dr. Mehmet Cengiz Baloğlu, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Songül Gürel’in ve Prof. Dr. Ekrem Gürel’in araştırma ekibi ve Türkşeker’e bağlı Şeker Enstitüsü ekipte yer aldığı çalışmalar ilk meyvesini geçtiğimiz aylarda verdi.
Cumhuriyet tarihinin ilk milli ve yerli hastalıklara dayanıklı şeker pancarı çeşitleri geliştirilerek, “Türkşeker 2023” ve “Türkşeker 2053” adları ile tescil başvuruları yapıldı ve üretim izinleri alındı. Çeşit adlarındaki “2023” Cumhuriyetimizin 100'üncü yılına, “2053” ise İstanbul'un fethinin 600’üncü yılına atfen kullanılmış, her iki çeşit te Milli Çeşit Listesi’ne kaydedildi.
Ülkemizde benzeri olmayan bu proje, şeker pancarının hem klasik hem biyoteknolojik ıslah çalışmalarını içeriyor. Ayrıca şeker pancarı tohumlarında hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık genlerine ait moleküler markörlerin şeker pancarı genomunda taramaları ve şeker pancarı tohumlarının genetik analizleri yapılıyor.
Böylece çağımızın modern moleküler biyolojik yöntemleri kullanılarak kalite ve verimin en üst düzeyde olacağı yerli şeker pancarı çeşitlerinin belirlenmesinde önemli adımlar atıldı.
Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Prof. Dr. Vahit Kirişçi, Kars Şeker Fabrikasının 23 Eylül 2022 tarihinde yapılan kampanya açılış töreninde geliştirilen bu iki yerli çeşidin müjdesini vererek, haberi tüm ulusal basın organlarında duyurdu.
Bakan Kirişci, son yıllarda şeker pancarı tohumuyla ilgili çeşit ıslahına yönelik çalışmalardan olumlu sonuçlar aldıklarını belirterek, "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Enstitüsü tarafından “Türkşeker 2023” ve “Türkşeker 2053” adlarında iki adet çeşit geliştirilmiştir. Ülkemize, milletimize hayırlı, uğurlu olsun. Geliştirilen bu çeşitlerin ticarete girmesi için 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu çerçevesinde Milli Çeşit Listesi'ne kayıtları yapılmış ve üretim izinleri alınmıştır. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. adına üretim izni alınmış bu çeşitlerin, farklılık, yeknesaklık, durulmuşluk testleri sürmektedir. Bu testlerin neticesine göre kesin kayıtları yapılacak olup tescil süreci devam etmektedir." diye konuştu.
Bu gelişmelerle ilgili olarak Prof. Dr. Mehmet Cengiz Baloğlu, “Projenin paydaşları olan Türkşeker ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi öğretim üyeleri ile birlikte, üniversite-sanayi iş birliğini geliştirmekle kalmadık, aynı zamanda sahip olduğumuz bilimsel bilgiliyi sanayinin kullanabileceği son ürüne dönüştürmek için büyük çaba harcadık. Ayrıca bu proje, genç bilim insanlarına üniversite-sanayi iş birliğinin önemi ve sahada uygulamalarının mümkün olduğunu göstermekte ve genç nesillere iyi bir rol model olmaktadır. Türkşeker’in uzman yöneticileri, Şeker Enstitüsü’nün özverili çalışanları ile projede yer alan bilim insanlarının gayretleriyle elde edilen ilk yerli ve milli Türkşeker 2023 ve Türkşeker 2053 isimli şeker pancarı çeşitlerinin ulusal ve uluslararası camiada Türkiye’yi daha tanınır hale getireceğine ve Türkiye'nin 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisine yakışır bir ürün olacağına inanmaktayız.” diyerek duygu ve düşüncelerini dile getirdi.
Kastamonu Üniversitesi olarak, projenin moleküler çalışmaları yürüten kalabalık bir araştırma ekibine liderlik eden Prof. Dr. Mehmet Cengiz Baloğlu hocamızı, her iki yerli ve milli çeşidimizin yasal ıslahçısı olan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Songül Gürel, projenin genel koordinatörü Prof. Dr. Ekrem Gürel hocalarımızı ülkemizin şeker pancarı tohumu tedarikinde dışa bağımlılıktan kurtaran bir projeye imza attıkları, üniversite-sanayi iş birliğinin meyvesi olan bu iki yerel şeker pancarı çeşidini geliştirdikleri ve Üniversitemizi böylesi bir ulusal başarı hikayesine ortak ettikleri için yürekten kutluyor, başarılarının devamını diliyoruz.
